Geschreven door Joke Boon
Als je boodschappen doet en een zak linzen in je mandje legt denk je daar natuurlijk niet bij na. Maar linzen zijn kleine wonderen. Je kunt er alles, ik zeg álles mee maken: van bonbons, smoothie, brood, koek, vla, pudding, gebak en allerlei meer bekende zaken zoals soep, salade en stoofpotjes. Ik maak er zelfs een eiwitrijke chocoladespread van voor op brood.
De onopvallende gast
Je kent het vast wel dat je op een feestje bent met allemaal leuke mensen, die er tiptop uitzien en vrolijk en uitgelaten zijn. Je praat en lacht en hebt het enorm naar je zin, zó leuk om iedereen weer eens te zien. Halververwege het feest word je aan iemand voorgesteld die je nog niet eerder opgevallen was. Zo iemand die je in eerste instantie over het hoofd zou zien. Maar die, nu je beter kijkt, over een opvallende schoonheid en charme beschikt. Een bijzonder iemand die eenmaal in gesprek kleurrijk en sprankelend blijkt te zijn.
In peulvruchtenland is de bescheiden linze te vergelijken met die op het eerste oog onopvallende gast. Linzen zijn kleurrijk, onverwacht veelzijdig en makkelijk om mee om te gaan in de keuken.
Familie van de vlinderbloemigen
Linzen zijn familie van de vlinderbloemigen net zoals bonen en erwten dat zijn. Het kenmerk is dat die allemaal peulen dragen. Waar bonen of erwten vaak meerdere zaden (bonen of erwten) in de peul hebben, heeft de peul van de linzenplant er één of twee linzen in de peul.
Ooit stond ik met een boer samen op zijn land. Hij had als proef linzen voor mij geteeld en nu gingen we het land op om de groei van de linzenplanten te bekijken. ‘Waar staan ze?’ vroeg ik. Om mij heen zag ik de pronkbonen langs staken klimmen en elders stonden de erwten volop in bloei.
“Ehh…. daar sta je nu bovenop”, zei de boer met een grijns. Toen ik naar beneden keek stond ik met mijn maatje 39 op en tussen planten. De planten leken op het kleefkruid waarmee we elkaar als kinderen achterna zaten. Een fragiele plant die, klein en bescheiden, gemakkelijk over het hoofd gezien kan worden.
Voor een zak linzen zijn er dus heel veel peulen nodig en daarmee planten. Het is eigenlijk een wonder dat een zak linzen, vól eiwit, vezels en andere goede voedingstoffen, zo goedkoop is. Want voor zo’n zak die honderden mogelijk meer dan duizend linzen bevat, is veel nodig. Ik noem: linzenplanten, land, geduld om ze te laten groeien, zonlicht, het oogsten, verpakken en verplaatsen zodat ze uiteindelijk in de winkel te koop zijn. Tijd om deze linzen een breder podium te geven!
Linzen in de schijnwerpers
Tot ver in de jaren zestig waren linzen vrij onbekend in Nederland. We gebruikten ze vooral in de linzensoep met vlees en worst. Toen eind jaren zestig de hippies naar India trokken, kwamen zij in aanraking met de vegetarische Indiase keuken. In India eet 42% van de bevolking vegetarisch. Dat komt deels door armoede en is deels vanuit religieuze overtuiging. Bij terugkeer namen deze hippies hun liefde voor linzen mee. Sindsdien is de belangstelling voor linzen toegenomen.
De afgelopen decennia is het gebruik van linzen steeds populairder geworden. Linzen bevatten veel eiwit, vezels en zijn érg makkelijk om te bereiden. Ze zijn snel gaar en je hoeft ze niet te weken. Ook krijg je van linzen geen gasvorming, iets wat veel mensen bij het eten van peulvruchten (bonen) soms als nadeel ervaren. Dus hoe bescheiden haar voorkomen ook mag zijn. De linze is een zeer welkome gast in iedere keuken.
Dus duik de keuken in met een zak linzen en kom tot wonderbaarlijke resultaten.
Voor Valle del Sole heb ik drie heerlijke gerechten ontwikkeld:
- Sinaasappel-linzen vla met gember
- Stoofschotel met twee soorten linzen en pompoenpuree
- Linzenspread met tomaat en krokante linzen topping
Veel linzenkookplezier!